Bunı urbanizatsiya fauna, ósimlik hám landshaftlardı qorǵaw menen qanday uyqaslasqanı dan kóriw múmkin soǵan tiykarınan ekonomikalıq rawajlanıw, demografik ósiw hám hátte sıyaqlı keri máplerdi uyqaslastırıw bul processda tábiy potencialdı asırıw.

foto

    Aral teńiziniń tariyxı, soǵan qaramay, tartıslı hám uǵımsız izertlew kóp foliolar oǵan arnalǵan, sońǵı mıń jıllıq basınan baslap, hám 19 -ásirdiń ekinshi yarımı Aral teńizi Rossiya geografiya jámiyetiniń kóplegen ekspediciyaları hám jumıslarınıń ob'ektine aylandı hám Rossiya mámleketiniń túrli ilimiy shólkemleri. Birinshisi kóbirek yamasa kemrek isenimli ámelde barlıq dárekleri Aral teńizi shabıwılchilarining dálilin óz ishine alǵan arab jazıwlarına tiyisli Xorezm 712. Bul maǵlıwmatlar v. v tárepinen tolıq xarakteristikalanǵan. Bartold, odan kórinip turıptı, olda, qashannan berli 800 s Aral teńizi ámeldegi bolıp, ol Xorezmnen onsha uzaq bolmaǵan orında jaylasqan edi, sebebi onıń xarakteristikası júdá kóp Aral teńiziniń arqa jaǵasınıń xarakterine sáykes keledi.
    Bul islerdiń nátiyjeleri 1908 jılda ulıwmalastırildi. L. Berg óziniń ataqlı " Aral teńizi izertlewi tariyxı ocherk" shıǵarmasında sonday deydi: grek hám rim avtorlarınıń hesh biri tuwrıdan-tuwrı yamasa tikkeley bolmaǵan eskertip ótpegen Aral teńizi, lekin olardıń kóbisi Oksa (Amudarya ) hám Aksert (Sirdaryo) haqqında gápiradi, qay jerde ekenligi anıq emes. túsip qalǵan. 1048 jılda opat etken ataqlı Xorezm alımı Al Beruniydiń jazıwısha. Xorezmlikler 1292-jıldan tap Masihning tuwılishigacha bolǵan xronologiyani basqarganligi dárek beredi Aral teńiziniń bar ekenligi.
    Berg tap sonday sózdi Avestoning múqaddes kitapı bar ekenligi haqqında aytadı vaxsh dáryası yamasa házirgi Amudarya varaxsha ko'liga quyilishidan dárek beredi. azmaz Aral teńizine shaqırıq etiń.