Olardıń pikrine qaraǵanda, birlesken Aral-Kaspiy teńiziniń arqa yarımında edi
Unguzov qıraq sızıǵınıń burınǵı Qoraqum qoltıqınıń shegarası retinde. Bul birlesken teńiz
Kopetdog'ning batıs shaqları etagiga shekem zamanagóy Kaspiy teńiziniń keń sızıǵın qoplagan.
hám
Qoraqum hám Chilmetqum qo'ltig'i menen eki buwaz - Úlken hám Kishi buǵaz arqalı tutasadı
Balx.
Aral bólegi sol dáwirde pútkil Sarıamish háwizin suw basqan hám Pitnyakgacha qáliplesken.
qoltıqı, házir Amudaryanıń zamanagóy deltasi hám Xiva oazisi tárepinen iyelengen (haqıyqatında, bul
túsintiredi
Pitnyakdagi qısqa kánler).
Bul islerdiń nátiyjeleri 1908 jılda ulıwmalastırildi.
L. Berg óziniń ataqlı " Aral teńizi izertlewi tariyxı ocherk" shıǵarmasında sonday deydi:
grek hám rim avtorlarınıń hesh biri tuwrıdan-tuwrı yamasa tikkeley bolmaǵan eskertip ótpegen
Aral teńizi, lekin olardıń kóbisi Oksa (Amudarya ) hám Aksert (Sirdaryo) haqqında gápiradi,
qay jerde ekenligi anıq emes.
túsip qalǵan. 1048 jılda opat etken ataqlı Xorezm alımı Al Beruniydiń jazıwısha.
Xorezmlikler 1292-jıldan tap Masihning tuwılishigacha bolǵan xronologiyani basqarganligi dárek
beredi
Aral teńiziniń bar ekenligi.
O'zboy buwaz bolıp, bul eki suw zonasın bir-birine baylanıstırıp turıwshı
buwaz edi, lekin, shubhasız,
onıń úlken qaptal bag'irlari menen házirgi forması Kaspiy teńizi Aral teńizinen bóleklengenligi
sebepli
qáliplesken hám
olar arasındaǵı farqni belgileń. Keyingi geologik dáwirde házirgi kunge shekem ol erda
edi
birlesken Aral-Kaspiy háwiziniń onıń strukturalıq bólimlerine bóliniwi hám az-azdan
ámeldegi shegaralarǵa kemeytiw. Birinshiden, Aral-Sarıamish menen ortasında suw háwizi payda
boldı
Kaspiy de
Ústúrtda Balla Ishem, keyin az-azdan Uzboy kanalı payda boldı.