Bunnan ayrıqsha bolıp esaplanıw, qurǵaqshıl ıqlım fazalarında eki dárya da kem
suwlı,
Aralning dárejesi de túsip ketti
hám Aralbo'yining shorlanıw dárejesi asdı. Áyyemgi Xorezm ámeldegi bolǵan tariyxıy dáwirde
dárejesiniń ózgeriwi málim dárejede ıqlım ózgeriwine, lekin tiykarınan suwǵarıwǵa baylanıslı edi
eki dárya jaǵasında regiondaǵı iskerlik.
Rossiya húkimeti ǵayratı menen suwǵarıwdı rawajlandırıw úlken
jedellikti aldı
Sovet dáwirinde. Biraq 1960 jılǵa shekem suwǵarıw ushın suwdiń tartılıwı kollektor tarmaqlarınıń
ósiwi menen birge keldi.
uyqas túrde, qaytıp suwning ósiwi, nátiyjede dárya deltalarida hám dáryalarda sezilerli
ózgerislerge alıp keledi
teńiz júz bolmaǵan. Aral suvlarining kaltsiy sulfat menen to'yinganligi hám baslanıwı
anıqlanǵan.
gips jawınları shorlanıw dárejesi 25-26 g/l den asqanda júz boladı. Biraq, eń kóp
intensiv qápes
gips 34-36% ten joqarı shorlanıwda baslanǵan. Bunday sharayatta, qishda gips jawıwı menen bir
waqıtta
dáwirinde mirabilitning shógiwi júz boladı, bul bolsa tábiyaat ushın eń úlken qáwip tuwdıradı
Aral teńizi. Suwsız natriy sulfat samal erroziyasına beyim bolıp, ańsatǵana kóshiriliwi múmkin
uzaq aralıqlar.
Aral teńizi qurıwınıń tiykarǵı aqıbetleri, kóleminiń tómenlewi menen bir qatarda,
maydanı, ósiwi hám minerallashuv tábiyaatınıń ózgeriwi drenajlangan qáliplesiwde kórinetuǵın boldı
házirgi kúnde derlik 4, 5-5, 0 million gektar maydanǵa iye bolǵan úlken shor shólning tubida.
Nátiyjede,
kem ushraytuǵın dushshı suw bazası menen birgelikte úlken ashshı shor ko'lga ornın bosatib berdi
ush qumli shólning tutasǵan jayındaǵı úlken shor shól.